Choroba Hashimoto – przyczyny, diagnostyka i leczenie

Zmęczenie, problemy z pamięcią, wahania wagi z tendencją do przybierania nadmiarowych kilogramów – pacjenci często zrzucają te objawy na karb stresu, przemęczenia bądź nadmiaru obowiązków. Jeśli jednak utrzymują się one przez dłuższy czas, warto się przyjrzeć swojej tarczycy –  jednemu z największych gruczołów ludzkiego ciała, zlokalizowanych w przedniej części szyi; może się bowiem okazać, że organizm walczy z chorobą Hashimoto.

Na czym polega choroba Hashimoto?

Mówiąc najprościej, choroba Hashimoto to schorzenie autoimmunologiczne czyli takie, w którym komórki odpornościowe atakują własne tkanki – w tym wypadku tarczycę. Jej nazwa pochodzi od nazwiska japońskiego chirurga, który ją odkrył i opisał jako pierwszy w 1912 roku. Hashimoto jest schorzeniem o etiologii zapalnej, w związku z tym bywa nazywane przewlekłym limfocytowym zapaleniem tarczycy, a obecnie jest jedną z najczęściej występujących przyczyn wola tarczycowego oraz niedoczynności tarczycy – szacuje się, że zmaga się z nią ponad 2% dorosłej populacji światowej. Choroba Hashimoto najczęściej wykrywana jest u osób dorosłych, między 40, a 60 rokiem życia i znacznie częściej dotyka kobiet. Istnieje jednak szereg czynników, zwiększających ryzyko wystąpienia problemów z tarczycą, a są to między innymi inne choroby autoimmunologiczne, na przykład bielactwo, reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń oraz przypadki zachorowań na Hashimoto w rodzinie.

Zobacz także: Autoimmunologiczne zapalenie tarczycy

Jak zdiagnozować chorobę Hashimoto?

Diagnostyka choroby Hashimoto jest zwykle wielokierunkowa, jednak największe znaczenie mają badania laboratoryjne, szczególnie te wykonywane z surowicy krwi. Są to między innymi badanie TSH, fT4, anty TPO czy ATG, a często także rozszerzona morfologia krwi; lekarz zwykle zleca także podstawowe USG tarczycy oraz bardziej dokładne USG Dopplera, które pozwala precyzyjnie określić, czy za doskwierającymi objawami stoi choroba Hashimoto czy może bardziej niepokojące schorzenie.

Czytaj też: TSH w normie, a podwyższone przeciwciała (wysokie anty-TPO)

Objawy choroby Hashimoto

Choroba Hashimoto może przez wiele lat przebiegać bezobjawowo, a w tym czasie doprowadzić do znacznego uszkodzenia tkanki tarczycy. Bardzo często pacjenci dowiadują się o swoim schorzeniu, gdy proces zapalny jest już zaawansowany. Wówczas zaczynają im doskwierać objawy takie jak:

• wzmożona senność i przewlekłe zmęczenie,
• marznięcie i problemy z rozgrzaniem stóp i dłoni,
• kruchość i łamliwość paznokci oraz cienkie i wypadające włosy,
• sucha i chropowata skóra,
• wahania nastroju,
• problemy z koncentracją i logicznym myśleniem,
• depresja i zespoły lękowe.

Ponadto, choroba Hashimoto może mieć wpływ na rozregulowanie cyklu miesiączkowego, a co za tym idzie, na problemy z zajściem w ciążę. Niedoczynność tarczycy, do której Hashimoto często doprowadza, jest jedną z najczęściej występujących przyczyn niepłodności; z tego względu niezwykle istotne jest, aby Panie, które planują urodzić potomstwo wykonały diagnostykę w kierunku chorób tarczycy.

Warto zobaczyć: Choroba Hashimoto – objawy i rozpoznanie choroby

Leczenie choroby Hashimoto

Leczenie choroby Hashimoto w dużej mierze zależy od stopnia zaawansowania choroby oraz objawów, na które uskarża się pacjent. Najczęściej stosowana terapia polega na podawaniu lewotyroksyny, czyli syntetycznego hormonu tarczycy, a dawka lekarstwa ustalana jest indywidualnie na podstawie wywiadu lekarskiego, który uwzględnia określenie nasilenia objawów, inne choroby przewlekłe czy przyjmowane dotychczas preparaty.

Choroba Hashimoto w większości przypadków leczona jest w domu, a tylko niewielki procent pacjentów wymaga hospitalizacji – zwykle w przypadku gdy choroba przez długi czas pozostawała niezdiagnozowana. Środki zawierające lewotyroksynę powinno się zawsze przyjmować według zaleceń lekarza, najczęściej rekomenduje się jednak zażywanie ich rano, na czczo, maksymalnie 60 minut przed posiłkiem.

Zobacz też: Dieta przy Hashimoto

Od kilku lat naukowcy i lekarze coraz częściej informują o powiązaniu między chorobą Hashimoto, a prowadzonym stylem życiem. Istotnie, zmiana nawyków żywieniowych czy zwiększona aktywność fizyczna mogą wpłynąć nie tylko na zmniejszenie objawów i poprawę stanu psychicznego, ale także na ograniczenie dawek leków. Pacjentom zwykle zaleca się eliminację z diety produktów bogatych w cukry proste oraz tłuszcze, a dodatkowo przyjmowanie suplementów z witaminą D oraz witaminami z grupy B i kwasem foliowym. Nie bez znaczenia jest także odpowiednia ilość godzin snu – minimum 7.

Bibliografia:

1. Massimo Ralli, Diletta Angeletti, Marco Fiore, Vittorio D’Aguanno, Alessandro Lambiase, Marco Artico, Marco de Vincentiis, Antonio Greco (2020) Hashimoto’s thyroiditis: An update on pathogenic mechanisms, diagnostic protocols, therapeutic strategies, and potential malignant transformation
2. Francesca Ragusa, Poupak Fallahi, Giusy Elia, Debora Gonnella, Sabrina Rosaria Paparo, Claudia Giusti, Leonid P. Churilov, Silvia Martina Ferrari, Alessandro Antonelli (2019) Hashimotos’ thyroiditis: Epidemiology, pathogenesis, clinic and therapy
3. Joana Ramalho, Mauricio Castillo (2015) Hashimoto’s encephalopathy