Biopsja tarczycy – czym jest?

Biopsja tarczycy to specjalistyczne badanie, przeprowadzone u osób, u których wykryty jest guz tarczycy. Standardowo wykonuje się biopsję cienkoigłową, a, w wyjątkowych sytuacjach, również biopsję gruboigłową. Kiedy należy wykonać biopsję i czym wymaga ona specjalnego rpzygotowania się?

Kiedy należy wykonać biopsję tarczycy?

Wskazaniem do wykonania biopsji tarczycy jest guz lub kilka guzów na tarczycy. Dzięki biopsji istnieje, bowiem możliwość przeanalizowania zmian w obrębie tarczycy. Często biopsja jest poprzedzona innymi badaniami, takimi jak USG tarczycy lub tomografia komputerowa.

Omawiając wskazania do biopsji należy podkreślić, że biopsja cienkoigłowa tarczycy wykonywana jest w sytuacji kiedy u pacjenta jest zdiagnozowany co najmniej jeden guzek w obrębie tego narządu. Czasami jest on wyczuwalny pod palcami już przez samego pacjenta, a czasami daje inne objawy, w postaci powiększenia tarczycy, dolegliwości bólowych w jej obrębie, a także woli wieloguzkowym. Tego typu biopsję wykonuje się także wówczas kiedy lekarz oceni, że ryzyko zmian złośliwych jest wysokie. Dotyczy to szczególnie osób, u których w rodzinie pojawiały się przypadki raka tarczycy, a przeprowadzone badania genetyczne wykazały możliwość istnienia konkretnych genów, odpowiedzialnych za wystąpienie nowotworów. W grupie podwyższonego ryzyka znajdują się także osoby, które posiadają guzki tarczycowe większe niż 4 cm, zwłaszcza te dość twarde i szybko rozrastające się, a do tego powiększone węzły chłonne. Szczególnie narażone są też osoby po przebytej radioterapii i z niedoborami jodu.

Czasami biopsję wykonuje się kiedy lekarz podejrzewa wystąpienie stanów zapalnych w tarczycy lub po to by opróżnić torbiele z nagromadzonego płynu. Jeśli biopsja cienkoigłowa nie da jednoznacznych wyników to podejmowana jest decyzja o przeprowadzeniu dodatkowej biopsji – tj. biopsji gruboigłowej.

Czy biopsja tarczycy boli?

Wielu pacjentów objawia się biopsji, jednak nie ma ku temu powodów, ponieważ jest to badanie niemal całkowicie bezbolesne, które polega na pobraniu materiału biologicznego ze zmienionych chorobowo tkanek. Biopsję przeprowadza się w poradni i nie ma konieczności pozostawania w szpitalu przez kilka dni. W każdej sytuacji przeprowadzenie biopsji wiąże się jednak z koniecznością wyrażenia zgody przez pacjenta – i to w formie pisemnej.

Zabieg biopsji trwa ok. 15 minut, przy czym nakłuwanie guzka jest bardzo krótkie i trwa kilka sekund. Czasami pojawiają się powikłania w postaci siniaków w miejscu wkłucia, które nie dają jednak żadnych dolegliwości bólowych.

Jak przygotować się do biopsji tarczycy?

Biopsja tarczycy należy do jednych z tych zabiegów do których nie trzeba się specjalnie przygotowywać. Nie ma zaleceń aby być na czczo, a samo badanie nie jest bolesne i nie wymaga zastosowania żadnego rodzaju znieczulenia. W czasie badania tarczycy lekarz może zadawać pytania dotyczące innych chorób współistniejących, a także przyjmowanych leków.

Przed sobą biopsją należy zdjąć wszystkie ozdoby z szyi oraz z głowy. W czasie zabiegu każdy pacjent musi leżeć i nie ruszać się, nie mówić ani nie przełykać śliny. Bezpośrednio po zabiegu należy też przez jakiś czas uciskać miejsce wkłucia, natomiast po wyjściu z gabinetu można już wrócić do codziennych zajęć i nie ma konieczności pozostawania w domu lub brania urlopu w pracy na kilka dni.

Biopsja tarczycy należy do badań, które pozwalają szybko wykryć nowotwór tego narządu. Jednak nie zawsze są wskazania do jej przeprowadzenia. Zawsze decyzję w tej kwestii podejmuje lekarz, który ocenia wielkość guzów tarczycy, ich bolesność czy tempo powiększania się i inne dolegliwości, na które wskazuje pacjent. Przeciwwskazaniem do biopsji są zmiany ropne na skórze, w miejscu w którym możliwe jest nakłucie, a także silny kaszel. Biopsji na ogół nie wykonuje się u osób, które przyjmują na co dzień leki przeciwzakrzepowe. Na wyniki biopsji zazwyczaj czeka się od dwóch do trzech tygodni. W wyjątkowych sytuacjach istnieje konieczność powtórzenia badania. Wynika to np. z niemożliwości postawienia diagnozy w przypadku zmian zapalnych w obrębie guzków na szyi.

Bibliografia:

1. N. N. Gol’dburt, S. S. Markin (1992) [Pathomorphology of the thyroid gland (based on emergency biopsy)]
2. G. K. Nguyen, J. Ginsberg, P. M. Crockford (1991) Fine-needle aspiration biopsy cytology of the thyroid. Its value and limitations in the diagnosis and management of solitary thyroid nodules