Poporodowe zapalenie tarczycy – czym jest i jak się je leczy?

Problemy z tarczycą mogą pojawić się na każdym etapie życia, także w czasie ciąży i połogu. Kiedy te zmiany występują w miesiącach po porodzie, mówimy o „poporodowym zapaleniu tarczycy”, chorobie autoimmunologicznej, w której przeciwciała kobiety atakują tarczycę, powodując zmiany w produkcji hormonów tarczycy. Wśród wielu objawów wywołanych przez tę chorobę są objawy nadczynności i niedoczynności tarczycy. Poniżej szczegółowo opowiadamy, jak „poporodowe zapalenie tarczycy” wpływa na zdrowie i jak się je leczy.

Czym jest poporodowe zapalenie tarczycy?

Poporodowe zapalenie tarczycy jest chorobą autoimmunologiczną, która powoduje zapalenie gruczołu tarczowego. Szacuje się, że dotyka ona jedną na 20 kobiet po porodzie, a objawy pojawiają się w ciągu 12 miesięcy od porodu.

Dokładna przyczyna tego stanu nie jest znana, choć w grę mogą wchodzić czynniki genetyczne i środowiskowe. Ponadto stwierdzono, że zwiększone ryzyko wystąpienia zapalenia tarczycy mają pacjentki z innymi chorobami, takimi jak cukrzyca typu 1, łuszczyca czy bielactwo, a także osoby, które wcześniej cierpiały na zaburzenia czynności tarczycy. Choroba ma dwie fazy, choć nie wszystkie kobiety z poporodowym zapaleniem tarczycy cierpią na obie fazy. Niektóre kobiety przechodzą tylko fazę nadczynności, a inne tylko fazę niedoczynności tarczycy.

Zobacz też: Niedoczynność tarczycy w ciąży – skutki i wpływ na dziecko

W pierwszym stadium (nadczynność tarczycy) dochodzi do nadmiernej produkcji hormonów. Trwa zwykle od 2 do 4 miesięcy – mniej więcej – i pojawia się między pierwszym a szóstym miesiącem po porodzie. Objawy w tym okresie są zwykle łagodne, a najbardziej typowe to:

  • Zmęczenie, znużenie i osłabienie.
  • Utrata wagi bez wyraźnej przyczyny.
  • Bezsenność lub problemy z zasypianiem.
  • Nadmierne pocenie się
  • Szybkie bicie serca i kołatanie serca.
  • Drażliwość, niepokój i nerwowość.
  • Wrażliwość na zimno

W drugim etapie (niedoczynność tarczycy) tarczyca, która uległa pewnemu osłabieniu, nie ma zdolności do produkcji poszczególnych hormonów. Ten etap trwa zwykle od 6 miesięcy do roku. Najczęstsze objawy tej fazy są następujące:

  • Niewyjaśniony przyrost masy ciała.
  • Niezdolność do zrzucenia zbędnych kilogramów.
  • Zmęczenie i brak energii.
  • Depresja.
  • Zaparcia.
  • Wypadanie włosów
  • Sucha skóra
  • Kruche paznokcie
  • Wrażliwość na zimno.
  • Mrowienie w dłoniach i stopach.
  • Trudności z koncentracją.

Jednak główny problem polega na tym, że wiele objawów wywołanych przez tę chorobę może być powiązanych z innymi objawami po porodzie i karmieniu piersią (zmęczenie, osłabienie, wypadanie włosów, sucha skóra…), a nawet być mylone z depresją poporodową, dlatego czasem potrzeba czasu, aby pacjentka podjęła decyzję o skonsultowaniu się z lekarzem.

Jak się leczy poporodowe zapalenie tarczycy?

Zwykle w pierwszej fazie choroby, leczenie nie jest wymagane, a w drugiej fazie zwykle stosuje się terapię hormonalną tarczycy, aż do momentu, kiedy gruczoły tarczycy odzyskają swoje funkcje. Czas trwania leczenia wynosi zazwyczaj od 6 do 12 miesięcy i w tym czasie większość pacjentek wraca do zdrowia, choć należy pamiętać, że w pewnym odsetku kobiet przypadków choroba może nawracać po kolejnych ciążach.

Czy można temu zapobiec?

Nie ma magicznej formuły na zadbanie o nasz układ odpornościowy. Z jednej strony ważne jest nasze zdrowie psychiczne i emocjonalne. Trwały stres powoduje wysoki poziom kortyzolu i adrenaliny, przez to układ odpornościowy może zostać osłabiony. Dlatego tak ważne jest również, aby w okresie połogu jak najwięcej odpoczywać. Ale są jeszcze dwa bardzo ważne aspekty: regularne ćwiczenia fizyczne i odżywianie. 

Zapalenie tarczycy a karmienie piersią

Zarówno leki stosowane w leczeniu objawów w fazie nadczynności tarczycy, jak i leki stosowane w fazie niedoczynności tarczycy (propanolol, lewotyroksyna itp.) są w 100% zgodne z karmieniem piersią. Możesz więc być spokojna.

Źródło:

  1. Caroline T. Nguyen, Jorge H. Mestman (2019) Postpartum Thyroiditis